Gdy w 2004 r. Polska wstąpiła do Unii Europejskiej, otworzyły się dla Polaków możliwości zarobkowania poza granicami kraju. Mimo, że już od wielu lat możemy swobodnie uzyskiwać dochody w różnych krajach Europy i świata, ciągle nie wszyscy jesteśmy świadomi, że wiąże się to z obowiązkiem rozliczenia w Polsce dochodów uzyskanych za granicą.

Rozliczenia podatkowe, a przychody osiągane za granicą

Sposób opodatkowania dochodów uzyskiwanych za granicą zależy od tego, w którym kraju mamy miejsce zamieszkania, a także od tego, czy Polska ma z tym krajem podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Ograniczony obowiązek podatkowy — dotyczy osób (nierezydentów), które nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Polski. Opodatkowaniu podlegają jedynie dochody uzyskane ze źródeł położonych w Polsce.

Nieograniczony obowiązek podatkowy — dotyczy osób (rezydentów) mających miejsce zamieszkania w Polsce. Płacą one podatek od całości swoich przychodów, niezależnie od miejsca położenia ich źródeł.

W takiej sytuacji dochody mogą być opodatkowane nie tylko w Polsce, lecz także w kraju ich uzyskania. Żeby uniknąć podwójnego opodatkowania dochodów, Polska podpisała z wieloma krajami umowy regulujące tę kwestię.

Są dwa rodzaje umów:

• metoda wyłączenia z progresją,
• metoda proporcjonalnego odliczenia.

Zgodnie z generalną zasadą, obowiązującą w tego typu umowach, wynagrodzenie z tytułu pracy najemnej wykonywanej przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym z umawiających się państw podlega opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim państwie. W takim przypadku dochód może być opodatkowany zarówno w państwie miejsca zamieszkania, jak i w państwie, w którym wykonywano pracę.

Rezydencja podatkowa

Dokonując rozliczenia rocznego sumuje się całość przychodów uzyskanych w danym roku podatkowym w kraju, jak i za granicą. Zdarzają się jednak przypadki, gdy dochodów zagranicznych nie trzeba w Polsce w ogóle wykazywać.

Polskim rezydentem podatkowym, który całość swoich przychodów rozlicza na terytorium Polski jest osoba, która posiada w Rzeczypospolitej miejsce zamieszkania, przez co należy rozumieć, że:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Polski rezydent może osiągać zarówno przychody ze źródeł położonych na terytorium kraju, jak i pochodzące z zagranicy, czy też wypłacane mu przez zagraniczne przedsiębiorstwa — nawet w przypadku wykonywania zleceń na terytorium kraju. Wszystkie dochody rozliczy on w Polsce, w rocznym zeznaniu podatkowym.

Umowy międzynarodowe

Umowy międzynarodowe o unikaniu podwójnego opodatkowania mają wyższą moc niż ustawa. Stąd każdorazowo należy sięgnąć do umów i sprawdzić, czy nie wskazują one szczególnych zasad opodatkowania danego rodzaju przychodów.

Umowy międzynarodowe mają za zadanie spowodować, by nie wystąpiło podwójne opodatkowanie tych samych przychodów w kraju zarobkowania (za granicą) oraz w kraju rezydencji (zamieszkania, rezydencji).

Metoda wyłączenia z progresją

Niektóre umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte przez Polskę z innymi krajami zwalniają przychody z pracy najemnej wykonywanej w tamtym kraju z opodatkowania w Polsce (opodatkowane w kraju, w którym praca była wykonywana).

Dochody te są brane pod uwagę w rozliczeniu rocznym składanym w Polsce jedynie w sytuacji, gdy podatnik osiągnął również dochody podlegające w Polsce opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Dochody z pracy za granicą, zwolnione z opodatkowania w Polsce na mocy umowy dwustronnej, służą wówczas do ustalenia stopy procentowej, która następnie zostanie zastosowana do opodatkowania dochodów uzyskanych w Polsce.

Jest to metoda wyłączenia z progresją. Zawarta jest z krajami: Albanią, Austrią, Chinami, Chorwacją, Cyprem, Czechami, Danią, Estonią, Finlandią, Francją, Grecją, Indonezją, Irlandią, Japonią, Kanadą, Kuwejtem, Litwą, Łotwą, Niemcami, Norwegią, Portugalią, Republiką Południowej Afryki, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwecją, Tunezją, Turcją, Ukrainą, Wielką Brytanią i Irlandią Północną oraz Włochami.

Przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją podatnik ma obowiązek składania zeznania rocznego, jeżeli:

• osiągnie inne dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce według skali podatkowej,
• będzie chciał skorzystać z preferencyjnego rozliczenia rocznego, tzn. złożyć zeznanie łącznie z małżonkiem lub opodatkować dochody w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Metoda odliczenia proporcjonalnego

Natomiast jeśli umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie przewiduje metody wyłączenia z progresją, to zgodnie z zapisem w art. 27 ust. 9 i 9a ustawy o PIT zastosowanie znajduje druga z metod — metoda odliczenia proporcjonalnego.

Polega ona na tym, że dochód osiągany za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to jest możliwe tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie.

Jeśli podatek zapłacony za granicą jest niższy od wyliczonego limitu, podlega odliczeniu w całości. Jeśli natomiast jest wyższy, podlega odliczeniu tylko do wysokości limitu.

Metoda proporcjonalnego odliczenia ma również zastosowanie wtedy, gdy dochody są uzyskiwane ze źródeł przychodów położonych w państwie, z którym Polska nie ma zawartej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (np. w Iraku, Libii, Afganistanie, Brazylii), lub zawarta umowa nie obejmuje danego terytorium (np. Hongkong).

Metodę odliczenia proporcjonalnego przewiduje się m.in. w umowach zawartych z: Armenią, Australią, Belgią, Chile, Danią, Egiptem, Finlandią, Gruzją, Holandią, Iranem, Islandią, Kazachstanem, Kirgistanem, Koreą Południową, Luksemburgiem, Macedonia, Mołdową, Rosją, Stanami Zjednoczonymi, Syrią, Tadżykistanem i Uzbekistanem.

Przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego obowiązek wykazania w zeznaniu rocznym dochodu uzyskanego za granicą istnieje zawsze bez względu na to, czy oprócz dochodów z zagranicy podatnik uzyskał inne dochody opodatkowane w Polsce według skali podatkowej.

Zgodnie z tą metodą, jeżeli podatnik przebywa czasowo za granicą i osiąga dochody z wykonywanej tam pracy bez pośrednictwa płatnika, ma dodatkowo obowiązek wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 18% tych dochodów (może również zastosować wyższą stawkę wynikającą ze skali podatkowej), w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wrócił do kraju.

Jeżeli termin płatności zaliczki przypada po zakończeniu roku podatkowego, należny podatek jest płatny w terminie złożenia zeznania. Przy wpłaceniu zaliczki podatnik również może odliczyć – w odpowiedniej proporcji – podatek zapłacony za granicą.

Formularze do wykazania zagranicznych przychodów

Uzyskując przychody za granicą, należy złożyć PIT-36 wraz z załącznikiem PIT /ZG, a przy metodzie proporcjonalnego odliczenia dodatkowo PIT /O.

Termin rozliczenia przychodów uzyskanych za granicą

Ponieważ przychody zagraniczne rozliczamy łącznie z przychodami uzyskanymi w Polsce w jednym zeznaniu podatkowym, obowiązuje nas ten sam termin, czyli za 2017 r rozliczaliśmy się do 30 kwietnia 2018 r.

W przypadku gdy podatnik przebywa za granicą, wypełnione zeznanie podatkowe można złożyć w polskim urzędzie konsularnym przed upływem terminu do złożenia zeznania podatkowego.

Można je także przesłać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pocztą, najlepiej za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Jednak termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem zeznanie zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego (Poczty Polskiej).

Przeliczanie przychodów otrzymanych w innych walutach

Przychody wyrażone za granicą w walucie obcej przelicza się na złote po kursie średnim ogłaszanym przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku lub zapłaty podatku. Ta sama zasada przeliczania dotyczy ewentualnych kosztów uzyskania przychodów, ponoszonych w walutach obcych.

W przypadku wynagrodzenia osób czasowo przebywających za granicą, gdy podatnik pozostawał w stosunku służbowym, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy, przysługuje prawo do pomniejszenia przychodu do opodatkowania o 30% diety, określonej w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju.

Rozliczenie podatkowe za granicą

Pamiętać należy, że pracując za granicą musimy stosować się do przepisów kraju, w który pracujemy. Jednym z takich podstawowych obowiązków jest obowiązek rozliczenia podatkowego w kraju, w którym uzyskujemy przychody. Czas na dokonanie rozliczenia jest zależny od przepisów obowiązujących w danym kraju.

Rozliczenie za granicą pozwala na otrzymanie zwrotu nadpłaconego w danym kraju podatku i uregulowanie spraw z tamtejszym fiskusem.

Aby dokonać rozliczenia za granicą, wiele państw wymaga zaświadczenia od polskiego fiskusa o dochodach uzyskanych poza państwem, w którym chcemy się rozliczyć.

Moje biuro współpracuje od 2015 r z firmą Meritum Podatki z Nowego Sącza w zakresie rozliczeń podatkowych w krajach: Austria, Kanada, USA, Holandia, Niemcy, Norwegia, Wielka Brytania, Irlandia, Belgia, Hiszpania, Czechy, Szwecja, Słowacja, Islandia, Guernsey oraz rozliczenie działalności gospodarczej w Wielkiej Brytanii – Self-Employed..
Zaufało nam już wielu zadowolonych klientów.